O Italii / VENETO / WENECJA / MOSTY

Siatka weneckich kanałów spięta jest kilkoma setkami mostów bez których ruch w mieście nie byłby możliwy

Wenecja to woda, a skoro woda to i mosty. Poruszanie się po mieście nie byłoby w żaden sposób możliwe, gdyby brzegi kanałów nie zostały ze sobą połączone. W Wenecji mamy obecnie ponad 400 mostów, dokładnie 436, a każdy jest inny! Mosty powstawały w mieście od początków jego istnienia, najpierw były drewniane, potem kamienne, a w czasach austriackich metalowe. Niektóre zupełnie proste i bez ozdób, inne strojne i eleganckie. W galerii znajdziecie kilka przykładów różnorodności weneckich mostów, a w opisie poniżej te najważniejsze. Wędrując po Wenecji zwróćcie na nie uwagę, bo naprawdę na to zasługują.

Ponte della Libertà czyli Most Wolności – to most drogowy i kolejowy, jedyny dzięki któremu dostaniemy się do Wenecji. Ma 3850 metrów długości i łączy wyspy ze stałym lądem – Wenecja od lądu jest oddalona właśnie o około 4 kilometry, a od otwartego morza tylko o dwa. Most Wolności doprowadzi nas na Piazzale Roma albo na Wyspę Tronchetto – dalej nie wolno nam wjechać. W rzeczywistości składa się z dwóch równoległych części: mostu kolejowego, który nazywany jest gran ponte della laguna veneta zainaugurowanego w 1846 roku oraz mostu drogowego z 1933 roku nazywanego Ponte Littorio. Obecna nazwa – Most Wolności – została mu nadana w 1946 roku po zakończeniu II Wojny Światowej oraz na pamiątkę odzyskania wolności spod władzy faszystowskiej.

Idea połączenia weneckich wysp ze stałym lądem pojawiła się po raz pierwszy w 1823 roku, a pierwsze projekty techniczne pochodzą z 1830 – w tym okresie Wenecja należy do Państwa Habsburgów dlatego też prace powierzono austriackim inżynierom. Tak zwany kamień węgielny położono oficjalnie 25 kwietnia 1841 roku, co było datą symboliczną dla miasta, gdyż dzień 25 kwietnia jest świętem św. Marka Ewangelisty, patrona Wenecji. Fizycznie prace rozpoczęły się 10 maja tego samego roku, a pierwszy próbny pociąg przejechał po nowym moście 4 stycznia 1846 roku, z czego wynika, że budowa trwała 5 lat. Oficjalnie otwarcie linii kolejowej nastąpiło 11 styczna 1846 roku, tego dnia również zainaugurowano jedyny wenecki dworzec Santa Lucia.

Most drogowy z kolei powstaje dużo później, bo pierwsze projekty pojawiają się w 1931 roku – oczywiście już w Państwie Włoskim. Projekt zakładał 22 metrowej szerokości most i został zrealizowany w jedyne 18 miesięcy. Oficjalna inauguracja miała miejsce również 25 kwietnia /1933 roku/, a obecny był sam Benito Mussolini. Dzisiaj jest wyposażony również w ścieżkę rowerową i jest częścią drogi regionalnej SR11.

Najbardziej znane mosty w centrum Wenecji do Most Westchnień i Most Rialto. Ten pierwszy jest tylko wąskim korytarzykiem pomiędzy Pałacem Dożów, a Więzieniem; ten drugi z kolei stanowi najpiękniejszy i największy most Canale Grande.

Most Westchnień (Ponte dei Sospiri) przywołuje nam romantyczne skojarzenia i wielu turystów ma przed oczami pary całujące się pod mostem przepływające gondolą. Nic bardziej mylnego! Historia mostu jest wręcz tragiczna: łączył salę sądową znajdującą się w Pałacu Dożów z więzieniem w pobliskim pałacu. Więźniowie skazani na karę śmierci bądź długie lata uwięzienia przechodzili tym mostem po zakończeniu procesu i spoglądając przez małe okienka po raz ostatni na Wenecję – wzdychali – stąd właśnie wzięła się nazwa mostu. Ma 11 metrów długości. Jest wykonany z białego kamienia z Istrii (Chorwacja), w stylu barokowym, na początku XVII wieku (1600-1603). Znajduje się dosłownie kilka kroków od serca Wenecji czyli Placu Świętego Marka i wznosi się nad wąziutkim kanałem Rio di Palazzo. Jest widoczny tylko z dwóch miejsc: z Mostu Canonica lub z Mostu della Paglia. Obecna nazwa używana była już w XVIII wieku.

Największy kanał Wenecji czyli Canale Grande jest spięty 4 mostami: Rialto, Accademia, Scalzi i Costituzione. Podkreślić jednak należy iż przez lata istniały tylko trzy mosty, a czwarty - Most Konstytucji - jest współczesnym przedsięwzięciem.

Most Rialto (Ponte di Rialto) to zdecydowanie najbardziej charakterystyczny most miasta. Najstarszy i największy, niezwykle dostojny, łączy Kanał Grande w jego najwęższym miejscu, zwanym Riva Alta czyli wysoki brzeg. Pierwszy istniejący w tym miejscu most był pontonowy. W XII wieku powstał most drewniany, ustawiony na drewnianych palach, nosił nazwę Ponte della Moneta. W 1310 roku został mocno zniszczony podczas rewolty, a w 1444 roku runął pod ciężarem nadmiernego tłumu. W 1503 roku po raz pierwszy pojawia się idea budowy mostu kamiennego, co w tym miejscu było bardzo dobrym pomysłem z uwagi na wielki targ, który odbywał się w okolicy Rialto (i zresztą odbywa się do dzisiaj). Było to miejsce zatłoczone, licznie uczęszczane, handlowe serce Wenecji i zdecydowanie potrzebowało solidnego mostu. W XVI wieku pojawia się kilka projektów i prób budowy mostu kamiennego, ale nieudanych. Pomysły swoje przedstawiają władzom tacy wielcy architekci jak Sansovino, Palladio czy Barozzi da Vignola, ale żaden z nich nie zostaje przyjęty. W 1587 roku ogłoszono kolejny konkurs, który ostatecznie wygrywa Antonio da Ponte (co jest znamienne ponieważ słowo ponte oznacza most). Jego pomysł był zdecydowanie inny niż wszystkie: zaprojektował most o jednym łuku – budowa zostaje zakończona w 1591 roku, 4 lata po konkursie. Most Rialto ma 48 metrów długości i 22 metry szerokości, w najwyższym miejscu wznosi się około 7,5 metra nad lustrem wody. Z każdej strony wznosi się na 6 tysiącach dębowych pali wbitych w dno kanału. Jest trójbieżny, a środek zajęty jest przez sklepy z pamiątkami, ze szkłem weneckim, biżuterią i wyrobami ze złota. Kiedyś sklepy na Moście Rialto były drogie i ekskluzywne, dzisiaj niestety niektóre z nich sprzedają wyroby z Chin za 1 euro.

Most Rialto jest niewątpliwie jedną z największych atrakcji Wenecji. Zawsze tłumnie odwiedzany przez turystów, którzy fotografują się na tle Kanału Grande. Po obu stronach mostu tradycyjnie kwitnie handel: stragany i sklepiki z pamiątkami, owocami, koszulkami, wyrobami skórzanymi, szkłem weneckim „made in China” oraz akcesoriami sportowymi. Niedaleko mostu nieustannie od wieków funkcjonuje targ owocowy i rybny.

Ponte dell’Accademia czyli Most Accademia łączy Canale Grande na wysokości Galerii Akademia (Gallerie dell’Accademia) oraz Kościoła San Vidal. Znajduje się pomiędzy Mostem Rialto, a wylotem Kanału Grande w kierunku Piazza San Marco – jest najbardziej południowym mostem Wielkiego Kanału. Obecny most wykonany jest z drewna i powstał w ciągu 37 dni – pomiędzy 10 grudnia 1932, a 15 stycznia 1933 roku. W pewnym sensie miał być mostem prowizorycznym, który zastąpił wcześniejszy most metalowy pochodzący z czasów austriackich, którego styl nie przypadł Wenecjanom do gustu. Drewno wymaga ciągłej konserwacji dlatego też most ten jest niesamowicie drogi w utrzymaniu i miasto szuka sponsora, który sfinalizuje rekonstrukcję mostu i zamianę elementów drewnianych na metalowe lub wykonane z innego, trwałego materiału.

Ponte degli Scalzi to kolejny most spinający brzegi Wielkiego Kanału. Znajduje się na wysokości Stacji Kolejowej Santa Lucia na miejscu metalowego mostu wykonanego w XIX wieku przez Austriaków. Jest jednołukowy, wykonany z kamienia z Istrii, a jego budowa trwała dwa lata (1932-1934). Ma 40 metrów długości i 7 metrów szerokości.

Ponte della Costituzione to najmłodszy most wenecki, który powstał w XX wieku, w latach 2002-2008. Łączy brzegi Canale Grande pomiędzy Piazzale Roma, a Stacją Kolejową Santa Lucia. Został zaprojektowany przez hiszpańskiego architekta Santiago Calatrava i wykonany z miedzi i szkła. Ma 94 metry długości, 6 metrów szerokości u podstawy i 9 na środku i „wisi” około 7 metrów nad lustrem wody. Praca nad konstrukcją mostu zakładała około roku czasu, a w rzeczywistości trwała ponad 6 lat, z kolei koszt zakładał pierwotnie około 6,5 miliona euro, a wyniósł prawie dwa razy tyle. Most jest wyposażony w piękne oświetlenie ledowe oraz specjalną windę dla niepełnosprawnych.