O Italii / FRIULI VENEZIA GIULIA / TARVISIO i okolice / MONTE FORNO

Być równocześnie w trzech krajach czyli MONTE FORNO – tam gdzie spotykają się trzy granice

Monte Forno po włosku, Dreiländereck lub Ofen po niemiecku oraz Peč po słoweńsku. To szczyt w Alpach Wschodnich, dokładnie w Karawankach, który jest punktem stycznym trzech granic: włosko – słoweńsko – austriackiej. To właśnie tutaj spotykają się ze sobą te trzy kraje: Italia, Słowenia i Austria.

Większa część góry leży po stronie austriackiej na terenie przygranicznej gminy Arnoldstein. Z tej strony góra jest też najłatwiej dostępna, ponieważ znajduje się tam kolej linowa na sam szczyt. Na terenie Włoch natomiast to oczywiście najbliższa granicy gmina Tarvisio, a od strony słoweńskiej – gmina Kranjska Gora.

Po raz pierwszy granica w tym miejscu ustalona została po I Wojnie Światowej. Pomiędzy 1919, a 1938 rokiem przebiegała pomiędzy Królestwem Italii, Jugosławią i Austrią. Następnie w latach 1938 – 1941: pomiędzy Italią, Jugosławią i Niemcami, a w latach 1941 – 1943: pomiędzy Italią, a Niemcami. Po II Wojnie Światowej, aż do roku 1991, był to znowu punkt styczny pomiędzy Włochami, Jugosławią i Austrią, a od roku 1991, po rozpadzie Jugosławii, jej miejsce zajęła Słowenia.

Tłumacząc dosłownie nazwę niemiecką otrzymamy wyjaśnienie szczególności tego miejsca: kąt trzech krain.  

Góra Forno nie jest bardzo wysoka – ma 1508 metrów n.p.m. Od strony austriackiej można się na nią dostać kolejką linową, od włoskiej i słoweńskiej – łatwymi trasami turystycznymi. Na szczycie znajduje się specjalny "słupek" wyznaczający miejsce styku trzech granic oraz tablica, na której umieszczono kilka fraz na temat POKOJU. Ta najbardziej znacząca po włosku brzmi: LA PACE NON SIGNIFICA ASSENZA DI GUERRA, PACE VUOLE DIRE LA PRESENZA DI ARMONIA, AMORE, SODDISFAZIONE E UNITÀ co na język polski możemy przetłumaczyć tak: POKÓJ NIE OZNACZA BRAKU WOJNY, POKÓJ OZNACZA OBECNOŚĆ HARMONII, MIŁOŚCI, SATYSFAKCJI I JEDNOŚCI.

Panorama z Monte Forno jest rozległa, ale przede wszystkim na stronę austriacką, na Alpy Gail, Wysokie i Niskie Taury oraz Alpy Gurktal. Po stronie Słowenii dobrze widoczna jest Planica i cała okoliczna dolina wraz z Alpami Julijskimi wzdłuż słoweńsko-włoskiej granicy. Sam szczyt jest dobrze zagospodarowany i przygotowany dla turystów. Również zimą można tutaj uprawiać narciarstwo dzięki obecności kilku wyciągów i 17 kilometrów tras zjazdowych: 6 niebieskich, 7 czerwonych i 4 czarnych.

Na szczycie góry każdego roku we wrześniu  odbywają się regularnie spotkania przyjaciół z trzech narodów – to tak zwana Festa dell’Amicizia. Pomimo tego, że jest to trójstyk tak bardzo odmiennych kultur, różnych języków, tradycji, narodów naznaczonych długimi wojnami , wzajemnymi konfliktami oraz trudną historią, Monte Forno staje się miejscem cudownej jedności, tolerancji i wzajemnej akceptacji. To tutaj spotyka się mentalność środziemnomorska z jakże inną i odmienną mentalnością mieszkańców Północnej Europy oraz Europy Wschodniej – i rozumie się bez słów. Zostawiając za sobą przeszłość, stare rany i konflikty, podają sobie dłonie na znak przyjaźni, tańcząc, śpiewając i delektując się lokalnymi potrawami z trzech stron góry.

Pomimo tego, że w dosłownym tłumaczeniu Forno oznacza piekarnik, góra ta jest bardzo często nazywana Górą Pokoju - i to właśnie to określenie najlepiej do niej pasuje.